Bron: OTAR nr. 7/2022 

Nu de urgentie van verduurzaming tot in alle vezels van de GWW is doorgedrongen, gaan de ontwikkelingen harder dan we lang voor mogelijk hielden. In de asfaltbranche volgen de productinnovaties elkaar in rap tempo op; sinds dit jaar is er zelfs geheel fossielvrij asfalt op de markt. De sturing door wetgeving en de support van het Asfalt Kennis Centrum bij onderzoek en de monitoring zijn belangrijke faciliterende voorwaarden. Daarbij valt de innovatiekracht van juist kleinere partijen op. We praten daarover met Theo Bloemsma en Bram Lommers van Mourik Infra.

Aannemer Mourik hoort qua omvang tot de middencategorie in Nederland. “Wij zijn MKB'ers, en dat is best een verschil met de echt grote bedrijven,” zegt directeur Integrale projecten Theo Bloemsma. “Hier loop je bij iedereen binnen, ook bij de directie. En we weten wat het inhoudt om iets zelf te maken. Heb je een goed doordacht idee, dan krijg je ontwikkelruimte. Er kan een heleboel. We hebben zelf onderhoudsbedrijven voor ons wagen- en machinepark, een spuiterij, draaierij, een laboratorium, noem maar op.” Bram Lommers, Manager Asfalt, beaamt het. “Ik heb wel moeite om onszelf als MKB te zien”, zegt hij, “We hebben toch 2000 mensen in dienst. Maar het klopt dat we korte lijnen hebben, wendbaar zijn, branie hebben als we een idee gaan aanpakken waar nog een hoop aan moet gebeuren. Zo zijn we ook aan onze duurzame asfaltmengsels gekomen.”

Vraagsturing 

“In de eerste jaren van dit millennium veranderde de markt voor de aannemerswereld”, vertelt Bloemsma. “Je moest zorgen dat je onderscheidend werd om interessante opdrachten te verwerven. Aanvankelijk was prijs de belangrijkste factor waarop bedrijven concurreerden. Daar is in de loop van de jaren steeds nadrukkelijker duurzaamheid bij gekomen. Dat was voor ons welkome ontwikkeling.” Lommers: “Wij hebben ambities op het gebied van duurzaamheid. Dat heeft voor een groot deel te maken met onze achtergrond als familiebedrijf; een sterk gevoel en een sterk besef van de waarde van wat de ene generatie aan de andere doorgeeft. Het andere deel is de vraag gestuurde markt; je kunt als aannemer alleen écht voor duurzaamheid gaan als je opdrachtgevers diezelfde ambitie hebben. Dat is in de afgelopen jaren een duidelijk groeiende tendens, waarbij wet- en regelgeving tegenwoordig richting geven aan verduurzaming van de GWW."

Doeners

De ontwikkeling van het nieuwe Harsfalt is aan te merken als een best practice in productinnovatie. “We zijn duidelijk in onze ambities: hier staan we voor en gaan we voor”, vervolgt Bloemsma. “Choose your battles: op het gebied van asfalt zijn dat circulariteit, beperking van CO2-uitstoot en fossielvrij produceren. En dan verder niet blijven hangen in discussie, maar over tot actie. De partners waarmee we Harsfalt hebben ontwikkeld hebben diezelfde mentaliteit en cultuur; dat helpt de zaak enorm vooruit.” “Harsfalt is een coproductie van Mourik Infra, NTP, Versluys Groep, Vermeulen Groep en Reinten Infra”, vertelt Lommers. “Vijf aandeelhouders van het Asfalt Kennis Centrum, met een regionale binding in verschillende delen van Nederland, zodat we elkaar niet te gauw in de weg zitten.” Bloemsma: “Je moet het allemaal echt willen, dat werkt lekker bij het creëren van gezamenlijkheid en geloof in het resultaat. Dat was in dit geval echt zo; allemaal wilden we dat proefvak graag hebben. En allemaal gingen we voor pragmatisme; dat kón ook, doordat het AKC het project op een betrouwbare onderzoekskoers hield. Dat proefvak werd de  asfaltcentrale in Drenthe, en daarbij kozen we dan unaniem voor de plek waar het asfalt het zwaarst wordt belast: de plek waar shovels hun bak volscheppen. Iedereen een zat op diezelfde lijn; we hadden na de labtests allemaal hetzelfde vertrouwen in het product: we durfden meteen de zwaarste test aan om snelheid te kunnen houden in de ontwikkeling.”

Productbescherming 

“Die stijl van pragmatisme en doorpakken verklaart wellicht waarom het vaak niet de grootste partijen zijn die de kar trekken”, stelt Bram Lommers. “Wij krijgen de ruimte om op een goede vertrouwensbasis aan de slag te gaan; we hoeven niet altijd te wachten tot alles luchtdicht is afgetimmerd. We zijn snel en wendbaar.” Bloemsma: “We hebben wel een bescherming opgetrokken rond de collectiviteit van de Harsfalt-ontwikkelpartners. De ontwikkelkosten zijn niet gering en daarom probeer je die in een model te gieten om in projecten terug te verdienen. Gezien de marktperspectieven hebben we daar het volste vertrouwen in."

Marktontwikkeling

De Vakgroep Bitumineuze Werken van Bouwend Nederland heeft aangekondigd dat de sector in 2025 stopt met Hot Mix Asphalt (HMA), en alleen nog mengsels zal toepassen die warm bereid worden, dat wil zeggen op een temperatuur van maximaal 140°C. “Onze duurzame mengsels voldoen daar dus aan”, stelt Theo Bloemsma. “We liggen goed op koers. Het is wel zaak dat de hele keten meedoet met de transitie. In de standaard RAW-bepalingen staan nog de voorschriften waaraan bitumen in asfaltmengsels moet voldoen bijvoorbeeld. Als je nou asfalt maakt waar helemaal geen bitumen meer in zit, voldoe je volgens de letter niet meer aan de regels. In dat soort tussenfases heb je opdrachtgevers nodig die meeveren, die zelf ook ambitieus zijn en inzien dat andere producten een andere benadering en gedrag vereisen. Die zijn er gelukkig steeds meer. Daar hebben wij als kleinere speler in dit veld toch een mooie bijdrage aan mogen leveren!”

De duurzame asfaltmengsels van Mourik 

COlt-asfalt 

COlt®-asfalt is in 2012 ontwikkeld door Mourik, samen met haar ketenpartner. Door de toepassing van waxpolymeren kan het asfaltmengsel worden geproduceerd bij een 30 tot 50° lagere temperatuur dan de traditionele SMA-mengsels. De letters lt in de naam staan voor low temperature. Vergeleken met een reguliere dunne geluidsreducerende deklaagconstructie betekent toepassing van COlt vanaf aanbrengen tot en met beheer en onderhoud een reductie van 9,5 ton CO2 per 100 m2 verharding. Daarnaast heeft COlt een aantoonbaar langere levensduur dan DGD (vervangingstijd 10 vs 7 jaar en is het mengsel geluidsreducerend tot -3 decibel).

COlt Light

COlt® Light asfalt is een innovatieve doorontwikkeling van Mouriks duurzame COlt® asfaltmengsel. Het heeft dezelfde specificaties als COlt, maar het heeft daarbij een wegdekreflecterende eigenschap. Dat verbetert de sociale- en verkeersveiligheid, en in veel gevallen is minder verlichting nodig. Het mengsel wordt vooral toegepast in onverlichte (buiten)gebieden.

Lynpave 

Door de toevoeging van Lynpave olie aan asfaltmengsels worden de ‘oude’ bitumen in het recycling materiaal verjongd en kan er op een lagere temperatuur worden geproduceerd. Niet alleen reduceert dat de CO2-emissie bij de productie, het verkleint ook de asfaltstijfheid, waardoor het materiaal minder snel veroudert. Dubbel duurzaam dus. Door de 100% biologische toevoeging is Lynpave een natuurlijk en hernieuwbaar product; het eerste asfalt dat daadwerkelijk aansluit bij het ‘Cradle to Cradle’-principe.

MElt-asfalt 

MElt-asfalt heeft een toevoeging, waardoor tot een temperatuur van -5°C geen ijskristalvorming optreedt. Dat maakt MElt tot een verkeersveilig wegdek. Doordat op MElt veel minder gestrooid hoeft te worden, is het asfaltmengsel een stuk duurzamer dan conventionele asfaltdeklagen. MElt vindt met name zijn toepassing op specifieke wegdelen die vorstgevoelig zijn (bijvoorbeeld bruggen) en kwetsbaar voor de verkeersveiligheid.

Harsfalt 

Harsfalt is het eerste fossielvrije asfalt, met 100% biologisch bindmiddel in plaats van bitumen. Het product is ontwikkeld door Mourik Infra, NTP, Versluys Groep, Vermeulen Groep en ReintenInfra, Esha en Miscancell leveren de grondstoffen en Asfalt Kennis Centrum verzorgt het onderzoek en de monitoring. Harsfalt is voor het eerst aangebracht in de zomer van 2022, in twee proefvakken in de gemeenten Assen en Oude IJsselstreek.